De Ongevalsorganisatie Straling (OOS) van het RIVM brengt bij een (dreigend) stralingsincident of kernongeval de radiologisch situatie in kaart. De OOS Ongevalsorganisatie straling (Ongevalsorganisatie straling ) coördineert en participeert in het Radiologisch Expertiseteam Meten & Modelleren (REMM). Om de taken goed uit te kunnen voeren heeft het RIVM ook in de voorbereiding een belangrijke rol.

Radiologische situatie in kaart brengen

De OOS Ongevalsorganisatie straling (Ongevalsorganisatie straling ) brengt de radiologische situatie in kaart door het zogenaamde "radiologisch beeld" op te stellen. Het radiologisch beeld is de periodieke samenvoeging en duiding van alle door de OOS verzamelde radiologische informatie betreffende het incident. Het bevat de resultaten van modelberekeningen en metingen afkomstig van de meetfaciliteiten van het RIVM en van eventuele andere metende partijen. Het radiologisch beeld geeft een prognose (verwachte situatie) en een diagnose (huidige situatie): het verloop van het incident, de besmetting van het getroffen gebied, een schatting van de opgelopen en verwachte stralingsdosis voor de bevolking en voor hulpverleners. De OOS toetst de berekeningen aan de interventiewaarden in het Landelijk Crisisplan Straling.

Het radiologisch beeld bevat enkel radiologische informatie, dus geen informatie over infrastructurele, sociale en economische gevolgen van het incident. Aan de basis van het radiologisch beeld liggen metingen en modelberekeningen. 

Coördinatie van het REMM

Het Radiologisch Expertiseteam Meten & Modelleren (REMM) is een expertiseteam en onderdeel van het Crisis Expert Team straling en nucleair (CETsn). Het CETsn Crisis Expert Team straling en nucleair (Crisis Expert Team straling en nucleair ) is een kennis- en adviesnetwerk waarin de nucleaire en stralingskennis en deskundigheid van diverse instituten bij elkaar komen en adviezen ter ondersteuning van besluitvorming worden opgesteld. Het CETsn rapporteert over de ongevalssituatie en de radiologische en gezondheidskundige consequenties van (dreigende) kernongevallen en andere stralingsongevallen en adviseert over stralingsbeschermingsmaatregelen aan bestuurders en besluitvormers in de nationale en regionale crisisstructuur.

Het RIVM coördineert het REMM Radiologisch Expertiseteam Meten en Modelleren (Radiologisch Expertiseteam Meten en Modelleren ) en rapporteert het actueel radiologisch beeld van de radiologische verspreiding door meten en modelleren en brengt de (mogelijke) radiologische gevolgen in kaart en toetst aan de interventiewaarden. De informatie van het REMM wordt door de Voorzitter REMM gedeeld met de Adviseur Radiologische Verspreiding (ARV) aan de Adviestafel van het Crisis Expert Team straling en nucleair (CETsn). Het CETsn stelt op basis van de informatie van de Adviseurs aan de Adviestafel een advies op voor het bevoegd gezag. Het advies bevat een voorstel voor passende beschermingsmaatregelen.

Bij een incident waarbij (mogelijk) straling vrijkomt, maakt het REMM een inschatting van de vrijgekomen straling en prognose van de te verwachten verspreiding en blootstelling. Hiervoor heeft het REMM beschikking tot geavanceerde verspreidingsmodellen, meerdere meetwagens en meetnetten voor bijvoorbeeld straling in voedsel en gammastraling in het milieu. Aan de hand van evaluatie van beschikbare gegevens rapporteert het REMM over overschrijding van interventieniveaus en over mogelijke beschermende maatregelen, zoals evacuatie, jodiumprofylaxe of ‘koeien op stal’.

Het REMM bestaat uit de volgende organisaties die expertise op verschillende gebieden leveren:

Organisatie Expertise Link
Defensie, CEAG Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheid (Coördinatiecentrum Expertise Arbeidsomstandigheden en Gezondheid) Ondersteunt bij stralingsmetingen en levert indien van toepassing informatie over defensiemateriaal.  
KNMI Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) Levert meteorologische gegevens. website
KWR Watercycle Research Institute (Watercycle Research Institute) Vormt de schakel tussen REMM en de laboratoria die metingen verrichten aan besmetting van ruwwater en drinkwater. website
Rijkswaterstaat, WMCN Levert meet- en modelgegevens over besmetting van zee- en oppervlaktewateren (inclusief sediment en slib). website
RIVM Levert het radiologisch beeld door samenvoeging en duiding van meet- en modelgegevens.  
UMCU Universitair Medisch Centrum Utrecht (Universitair Medisch Centrum Utrecht), NVIC Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (UMC Utrecht) (Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (UMC Utrecht) ) Levert gezondheidskundig advies. website
WFSR Wageningen Food Safety Research (Wageningen Food Safety Research ) Levert gegevens over besmetting van de voedselketen (land- en tuinbouwproducten). website

Voorbereiding

In de voorbereiding op stralingsincidenten en kernongevallen zorgt het RIVM dat de OOSOngevalsorganisatie straling van het RIVM en zijn partners hun taken goed kunnen uitvoeren. Hiervoor:

  • is het RIVM aangesloten bij nationale en internationale netwerken en werkgroepen. Deze zijn beschreven op de pagina Organisatie;
  • stemt het RIVM af met partners in het CETsn Crisis Expert Team straling en nucleair (Crisis Expert Team straling en nucleair ), de nationale crisisstructuur, met buitenlandse partners en in de regio;
  • onderhoudt en beheert het RIVM de benodigde faciliteiten, zoals de crisisruimte, ICT systemen, modellen en meetfaciliteiten;
  • ontwikkelt het RIVM de modellen, meetstrategieën en methoden, om aan internationale standaarden te kunnen voldoen;
  • stelt het RIVM plannen en procedures op;
  • zorgt het RIVM voor opleidingen, trainingen en oefeningen voor de functionarissen van de OOS Ongevalsorganisatie straling (Ongevalsorganisatie straling ) en het REMM.

Video

Het RIVM heeft een belangrijke rol bij de crisisrespons bij stralingsincidenten en kernongevallen en heeft hiervoor specialistische faciliteiten. In deze video neemt Herman Schreurs je mee in de Ongevalsorganisatie Straling van het RIVM.
Spreker Herman Scheurs Programma cošrdinator Ongevalsorganisatie Straling