Het RIVM bestudeert en adviseert over de inname, status en gezondheid van (micro)voedingsstoffen, zoals vitamines of mineralen. De resultaten uit onderzoek kunnen aanleiding zijn voor aanpassingen in het Nederlandse voedingsbeleid. Denk aan het vaststellen van maximumhoeveelheden voor de toevoeging van microvoedingsstoffen aan voedingssupplementen en voedingsmiddelen (verrijking). We vertellen op deze pagina meer over het werk van het RIVM op dit gebied. De RIVM-onderzoekers maken onder andere gebruik van literatuuronderzoek, scenario-analyses of verdiepende analyses met behulp van de Voedselconsumptiepeiling (VCP), gegevens uit voedingsstatusonderzoek en rekenmodellen. Ook doet het RIVM onderzoek om gebruikte methoden en modellen te verbeteren.
Verrijking en voedingssupplementen
Door het toevoegen van vitamines en mineralen aan voedingsmiddelen kan de inname van deze voedingsstoffen worden verhoogd. In Nederland wordt dit aangemoedigd voor jodium in bakkerszout en vitamine A en D in smeerbare vetten (bijvoorbeeld margarine). Maar fabrikanten kunnen ook andere vitamines en mineralen toevoegen. Het RIVM berekent met behulp van scenario’s wat de effecten op de inname kunnen zijn bij verrijking en hoe groot de bijdrage van verrijking is op de totale inname.
Ook door gebruik van voedingssupplementen kan de inname van vitamines en mineralen worden verhoogd. Voor bepaalde voedingsstoffen en doelgroepen geldt het advies om supplementen te slikken. Bijvoorbeeld foliumzuur voor vrouwen met een zwangerschapswens en aan het begin van de zwangerschap. En vitamine D voor ouderen. Het is belangrijk om te weten hoe goed deze adviezen worden opgevolgd en welke factoren hierbij een rol spelen. Het RIVM doet hier onderzoek naar.
Ondersteuning wet- en regelgeving
Voor de toevoeging van (micro)voedingsstoffen aan voedingsmiddelen en in voedingssupplementen zijn wetten en regels opgesteld. Zowel nationaal als op Europees niveau. Het RIVM ondersteunt het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) door deze wetgeving te evalueren. Daarnaast is het RIVM betrokken bij de rekenkundige onderbouwing van bijvoorbeeld maximum waardes voor verrijking en voedingssupplementen. Hiervoor heeft RIVM een rekenmethode ontwikkeld en toegepast.
Toetsen aan de norm
Voedingsnormen en Richtlijnen Goede Voeding geven aan in welke hoeveelheid voedingsstoffen voldoende en veilig kunnen worden ingenomen en bij welke gezondheidswinst te verwachten is. Met behulp van de Voedselconsumptiepeiling (VCP) kan getoetst worden in hoeverre de Nederlandse bevolking aan deze normen en richtlijnen voldoet en waar nog verbetering mogelijk is. Daarnaast werkt het RIVM ook aan verbetering van methoden om dit werk te doen, bijvoorbeeld voor het toetsen aan de voedingsnorm voor ijzer.
Overzicht kennis
RIVM brengt regelmatig kennis samen (synthese) over bepaalde onderwerpen. Denk aan een overzicht van inzichten over de inname en status van natrium, kalium en jodium in Nederland. Ook maakte het RIVM een overzicht van de voedingsinname en -status van zwangeren.
Risk-benefit en impact
Voordat bepaalde maatregelen van kracht worden, is belangrijk om inzicht te hebben in de verwachte impact. Denk bijvoorbeeld aan de impact van het verminderen van zout in producten. Daarnaast kunnen maatregelen zowel positief als negatief uitpakken. Ook hiervan is het belangrijk om hier zoveel mogelijk vooraf inzicht in te hebben en een beslissing te kunnen nemen op basis van feiten. Het RIVM heeft gewerkt aan methoden om dit soort afwegingen te maken.
Samenstelling voedingsmiddelen en supplementen
De samenstelling van voedingsmiddelen staat in de NEVO-tabel. Daarnaast wordt in specifieke studies de samenstelling van verrijkte voedingsmiddelen en supplementen in het laboratorium bepaald. Het RIVM doet ook onderzoek naar verschil in samenstelling tussen voedingsmiddelen die bijvoorbeeld biologisch of gangbaar geproduceerd zijn. Op dit moment onderzoekt het RIVM de hoeveelheid gejodeerd zout die wordt toegevoegd bij de bereiding van de maaltijd.
Samenwerkingen
Het RIVM draagt in samenwerking met andere organisaties en instellingen ook bij aan onderzoek naar (micro)voedingsstoffen. Zo deed het RIVM via berekeningen en literatuur mede onderzoek naar de ontwikkeling van FLY-kids. Dit is een screeningsinstrument voor de leefstijl van jonge kinderen. Ook werkt het RIVM nu samen met partners aan onderzoek naar de samenstelling van borstvoeding.