De introductie van darmkankerscreening in Nederland: de wisselwerking tussen publieke opinie en het individuele besluitvormingsproces (Communicatie Darmkanker, S/015016) Uiters, A.H. (Ellen)
Inleiding motivatie (inclusief maatschappelijk belang en innovatieve en strategische aspecten)
Het RIVM doet in samenwerking met het VUmc (Vrije Universiteit Medisch Centrum Amsterdam) onderzoek naar de publieke opinie en besluitvorming rondom het bevolkingsonderzoek darmkanker. In 2014 is het bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland van start gegaan. Iedereen in Nederland tussen de 55 en 76 jaar oud wordt uitgenodigd om aan dit bevolkingsonderzoek deel te nemen. Mensen kunnen zelf beslissen of zij hier wel of niet aan mee willen doen. Een belangrijk kwaliteitscriterium hierbij is dat mensen een weloverwogen en geïnformeerde keuze kunnen maken. Er is nog relatief weinig bekend over hoe mensen tot hun keuze komen en welke keuzestrategieën er toegepast worden. Het is waarschijnlijk dat hierbij informationele, individuele en sociale factoren een rol spelen. Ook kan de bredere sociale context van invloed zijn, zoals de publieke opinie ten aanzien van het bevolkingsonderzoek en berichtgeving in de (sociale) media. Het keuzeproces en wat er nodig is om tot een weloverwogen keuze te komen, kan tussen subdoelgroepen van de populatie verschillen, bijvoorbeeld voor mensen met lagere gezondheidsvaardigheden of mensen van hoge leeftijd. In het project is hier daarom specifieke aandacht voor. Uniek in vergelijking met eerder ingevoerde bevolkingsonderzoeken, is dat we bij het bevolkingsonderzoek darmkanker vanaf het begin inzicht kunnen krijgen in het besluitvormingsproces, de publieke opinie en de rol van diverse informatiebronnen (waaronder (sociale) media). Voor het project wordt nauw samengewerkt met betrokken (veld) partijen, zoals het Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CvB (Centrum voor Bevolkingsonderzoek)), communicatieadviseurs bevolkingsonderzoek darmkanker en lokale screeningsorganisaties.
Doel(en) en onderzoeksvragen
Meer inzicht krijgen in welke informationele, individuele en sociale factoren meespelen bij de keuze om wel of niet aan het bevolkingsonderzoek darmkanker mee te doen. Welke overwegingen mensen maken en welke keuzestrategieën er toegepast worden.
- Wat is de perceptie en attitude van het algemene publiek ten aanzien van het bevolkingsonderzoek darmkanker?
- Hoe verandert de publieke attitude en perceptie ten aanzien van het bevolkingsonderzoek darmkanker over de tijd?
- Welke informatie(bronnen) gebruiken mensen tijdens het besluitvormingsproces met betrekking tot deelname aan het bevolkingsonderzoek darmkanker?
- Welke keuze met betrekking tot deelname aan het bevolkingsonderzoek darmkanker wordt er gemaakt en welke keuzestrategie wordt bij het maken van deze keuze toegepast?
Aanpak en methoden
Zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden worden gebruikt. Naast een vragenlijst om zicht te krijgen op de publieke opinie en veranderingen hierin over de tijd, zal ook een sociale media-analyse plaats vinden. Het individuele besluitvormingsproces wordt in kaart gebracht door een combinatie van interviews en een vragenlijst. Indien mogelijk zullen resultaten ook gekoppeld worden aan werkelijk screeningsgedrag.
Verwachte resultaten
Het project zal bijdragen aan de kennis over het besluitvormingsproces bij darmkankerscreening en de belangrijkste individuele en sociale factoren die hierbij een rol spelen. Hierbij zal specifiek worden ingegaan op de rol van de publieke opinie.
Geplande resultaten en producten en/of vaardigheden en eindtermen voor expertise
Naast 6 wetenschappelijke artikelen, die zullen resulteren in een proefschrift, worden de belangrijkste bevindingen vertaald in praktische implicaties met betrekking tot het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal, geschikte middelen hiervoor en mogelijke behoefte aan segmentatie van doelgroepen.