Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker is gericht op personen tussen 30 en 60 jaar. Elke 5 jaar worden personen in deze leeftijd uitgenodigd om deel te nemen. Dankzij het bevolkingsonderzoek kunnen voorstadia van baarmoederhalskanker vroeg worden ontdekt. Door een voorstadium te behandelen kan baarmoederhalskanker worden voorkomen.
Ziektebeeld
Baarmoederhalskanker is een kwaadaardige (maligne of invasieve) afwijking van het oppervlakteweefsel op de grens van de baarmoederhals en de baarmoedermond. De kwaadaardige ziekte ontstaat uit een langdurig voorstadium, waarbij sprake is van een afwijking in de cellen van het oppervlakteweefsel. Onbehandeld kan uit het voorstadium uiteindelijk baarmoederhalskanker ontstaan. De tijd tussen het begin en het uiteindelijk ontstaan van baarmoederhalskanker duurt gemiddeld 10-15 jaar.
Baarmoederhalskanker wordt bijna altijd veroorzaakt door langdurige infectie met een hoog-risicotype van het Humaan Papilloma Virus (hrHPV (hoog risico Humaan papillomavirus)). Ongeveer 80% van alle mensen wordt gedurende hun leven besmet met dit virus. Over het algemeen ruimt het lichaam deze infectie zelf op. Als dit niet gebeurt kan dit leiden tot afwijkende cellen. Zonder interventie leidt hoogstens 1% van alle hrHPV-infecties bij mensen tot baarmoederhalskanker.
In 2020 werd bij 796 personen de diagnose baarmoederhalskanker vastgesteld, vooral in de leeftijd van 30-60 jaar. Jaarlijks sterven ongeveer 200 personen aan baarmoederhalskanker.
Doel en doelgroep
Doel van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker is verlaging van de sterfte, door voorstadia van de ziekte in een vroeg stadium op te sporen. Een voorstadium is meestal goed te behandelen, waarmee voorkomen kan worden dat zich baarmoederhalskanker ontwikkeld.
In het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker worden personen tussen de 30 en 60 jaar om de 5 of 10 jaar uitgenodigd om deel te nemen aan de screening. De doelgroep van het bevolkingsonderzoek zijn in Nederland woonachtige vrouwen en personen met een transgender achtergrond of een X/O geslachtsregistratie met een baarmoeder.
Primair proces
Het primair proces van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker wordt hier schematisch weergegeven. Feiten en cijfers over het bevolkingsonderzoek kunt u nalezen in de factsheet.
