Blik op toekomst bevolkingsonderzoeken en screenings
Het RIVM voerde de afgelopen periode een brede toekomstverkenning uit naar de bevolkingsonderzoeken en screenings. Daarin blikken we vooruit tot 2050 en prioriteren we zes relevante ontwikkelingen, waaronder de toenemende vergrijzing en nieuwe technologische mogelijkheden.
De toekomstverkenning is onderdeel van de Ontwikkelagenda waar het RIVM-Centrum voor Bevolkingsonderzoek samen met het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) aan werkt. Het doel van deze agenda is om adequaat, effectief en proactief in te spelen op toekomstige innovaties en ontwikkelingen, en op basis daarvan te prioriteren.
Landelijke campagne bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker van start
De landelijke campagne: “Laten we het eens over BMHK (baarmoederhalskanker) hebben. Heb jij het uitstrijkje of de zelftest al #gedaan?” is op 15 januari 2024 gestart. Hiermee vragen het RIVM, Bevolkingsonderzoek Nederland en KWF (Koningin Wilhelmina Fonds voor de Nederlandse Kankerbestrijding) voor het eerst samen aandacht voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Meer aandacht is nodig omdat het aantal deelnemers de laatste jaren terugloopt.
Het aantal deelnemers is het laagst in de groep 30 – tot 34-jarigen. Dat is een zorgelijke ontwikkeling. In deze groep heeft 20,2% HPV. Ook praat 1 op de 3 vrouwen uit deze leeftijdsgroep niet over het bevolkingsonderzoek omdat ze dit moeilijk vindt of er te weinig over weet. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van Bevolkingsonderzoek Nederland.
Spanning en angst zorgt voor de meeste twijfel over deelname aan het bevolkingsonderzoek. Deze angst is er voor het uitstrijkje zelf en voor de uitslag. De juiste kennis en een goed gesprek over ervaringen met het uitstrijkje en de zelftest kan vrouwen steun bieden en de angst mogelijk verminderen. Bevolkingsonderzoek Nederland, het RIVM en KWF roepen daarom op om het gesprek aan te gaan. Zij doen dit samen met vrouwen die hun ervaringen delen via social media, podcasts en het platform bmhk.nl en met een social mediacampagne.
Bredere inzet zelfafnameset
De zelfafnameset bestaat sinds 2017 toen het bevolkingsonderzoek vernieuwd werd. De zelfafnameset draagt bij aan de bevordering van de toegankelijkheid van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. De Gezondheidsraad heeft in haar laatste advies Verbetermogelijkheden bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker geadviseerd om de inzet van de zelfafnameset te versterken en de set aan iedereen beschikbaar te stellen. VWS heeft het advies overgenomen.
Dat betekent:
- De zelfafnameset is gelijkwaardig aan het uitstrijkje. De uitgenodigde persoon bepaalt zelf hoe diegene meedoet; met een uitstrijkje of een zelfafnameset. De methoden zijn even betrouwbaar voor het opsporen van HPV (humaan papillomavirus).
- Alle 30-jarigen krijgen sinds 3 juli 2023 de zelfafnameset meteen bij de uitnodiging toegestuurd. Zij hebben nog steeds ook de keuze om een uitstrijkje te laten maken.
- Alle 35-60 jarigen krijgen sinds 3 juli 2023 een uitnodiging waarin de zelfafnameset en het uitstrijkje beiden worden aangeboden als methode om deel te nemen. Genodigden maken zelf de keuze of en hoe ze mee willen doen. Doen ze niet mee en melden ze zich ook niet af, dan krijgen ze na 12 weken een herinnering met daarbij een zelfafnameset.
Er is een online keuzehulp die mensen helpt te bepalen welke manier van onderzoek het beste bij hen past. Ook is de website www.bmhk.nl gelanceerd die specifiek gericht is op de doelgroep 29-35 jarigen.