U kunt meedoen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker met een uitstrijkje of met een zelfafnameset. Hieronder leest u hoe u kunt meedoen met het uitstrijkje.
Meedoen met een uitstrijkje
afbeelding afspraak maken
tekst afspraak maken uitstrijkje
De afspraak
Wilt u meedoen met een uitstrijkje? Maak dan een afspraak bij uw huisartspraktijk. Plan de afspraak buiten uw menstruatie. Neem de uitnodigingsbrief mee naar de afspraak. De twee stickers op de brief zijn nodig voor het onderzoek. De afspraak duurt ongeveer 10 minuten.
afbeelding gesprek uitstrijkje
tekst gesprek
Gesprek
Meestal doet de doktersassistente het onderzoek. Zij stelt u eerst een paar vragen. Bijvoorbeeld wanneer u voor het laatst ongesteld bent geweest en of u medicijnen gebruikt. De antwoorden vult ze in op het laboratoriumformulier. Zij vraagt u ook of u opziet tegen het maken van het uitstrijkje.
afbeelding uitkleden uitstrijkje
tekst uitkleden uitstrijkje
Uitkleden
U kleedt zich van onderen uit. Uw bovenkleding mag u aanhouden. U gaat op de onderzoeksbank liggen. Soms kunt u uw benen in steunen plaatsen. Zijn er geen steunen? Dan buigt u uw knieën en spreidt uw benen een beetje. Zo ontspant uw lichaam zich.
In de tussentijd zet de doktersassistente alles klaar. Ze zorgt ervoor dat er tijdens het onderzoek niemand binnen kan komen.
afbeelding Het uitstrijkje
tekst Het uitstrijkje
Het uitstrijkje
De doktersassistente vertelt precies wat ze gaat doen. Ze onderzoekt u met een speciaal instrument. Dit heet een speculum. Een andere naam is eendenbek. Eerst warmt de assistente het speculum op met warm water, zodat het niet zo koud aanvoelt. Ze houdt het speculum tegen de binnenkant van uw bovenbeen. Zo kunt u zeggen of de temperatuur prettig voelt.
De doktersassistente spreidt uw schaamlippen en doet het speculum voorzichtig in uw vagina. Dan doet ze deze open zodat ze uw baarmoedermond kan zien. De doktersassistente doet een borsteltje door de opening van het speculum naar binnen. Ze draait met het borsteltje om wat cellen van de baarmoederhals te halen. Die cellen doet ze in een potje. Daarna doet ze het speculum weer dicht en haalt ze het voorzichtig uit uw vagina.
Na het onderzoek kunt u zich weer aankleden. U kunt weer naar huis. Soms komt er wat bloed uit uw vagina. Dat is normaal. In de onderzoeksruimte ligt maandverband voor u klaar.
De doktersassistente vult het laboratoriumformulier verder in. Zij doet het potje en het laboratoriumformulier in een speciale verpakking en stuurt het op naar het laboratorium.
Het laboratorium onderzoekt het uitstrijkje op HPV (humaan papillomavirus). Vinden ze HPV? Dan kijkt het laboratorium ook meteen of er afwijkende cellen zijn.
afbeelding uitslag uitstrijkje
tekst uitslag uitstrijkje
De uitslag
U krijgt de brief met de uitslag binnen 4 weken. Uw huisarts krijgt deze uitslag ook.
Beoordelen van het uitstrijkje
Het uitstrijkje gaat naar het screeningslaboratorium. In Nederland zijn drie screeningslaboratoria die uitstrijkjes van het bevolkingsonderzoek beoordelen. In het laboratorium wordt het uitstrijkje onderzocht op HPV (humaan papillomavirus). Als dit virus wordt gevonden, kijken onderzoekers ook of er afwijkende cellen in het uitstrijkje zitten. Afwijkende cellen zijn cellen die er anders uitzien. Ze kunnen een hoger risico geven op baarmoederhalskanker. Alle laboratoria beoordelen de uitstrijkjes op dezelfde manier.
Tips
- Bijna altijd maakt een vrouwelijke doktersassistent het uitstrijkje. Kan dit niet bij uw praktijk, of wilt u liever niet bij uw eigen praktijk de afspraak maken? Dan kunt u zelf een afspraak maken bij een andere huisartspraktijk.
- Ga vóór het maken van het uitstrijkje naar de wc. Een volle blaas of darm kan een vervelend gevoel geven.
- Ziet u op tegen het maken van een uitstrijkje? Vertel dit dan aan de doktersassistent zodat zij er rekening mee kan houden.
- Spreek met de doktersassistent af hoe u het kunt aangeven als u wilt dat het onderzoek stopt, wanneer het (te) vervelend of pijnlijk is.
Vragen bij het onderzoek
De doktersassistent stelt u voorafgaand aan het onderzoek een aantal vragen. Deze staan hieronder. Ook kunt u zelf vragen stellen voor of tijdens het onderzoek.
- Heeft u nog vragen of twijfels over het bevolkingsonderzoek?
- Heeft u gezondheidsklachten?
- Wanneer bent u voor het laatst ongesteld geweest?
- Gebruikt u anticonceptie? Welke?
- Gebruikt u hormonen? Waarom?
- Weet u wat het onderzoek inhoudt?
- Heeft u al eerder een uitstrijkje gehad? Hoe heeft u dat ervaren?
- Bent u nog maagd? (bij jonge vrouwen die een uitstrijkje laten maken)
Veelgestelde vragen over het uitstrijkje
Meedoen aan het bevolkingsonderzoek is wel zinvol. HPV (humaan papillomavirus) kan namelijk ook makkelijk worden overgedragen door seksuele handelingen zonder penetratie.
Als u geen enkel seksueel contact heeft gehad, is er weinig kans op een HPV(humaan papillomavirus)-infectie. De kans op een voorstadium of baarmoederhalskanker is dan ook erg klein. Maar ook met deze kleine kans, is het zinvol om u te laten onderzoeken.
Het kan voor u prettiger zijn om de zelfafnameset te gebruiken. Als u liever een uitstrijkje wilt laten maken, vertel dan aan de doktersassistente dat u maagd bent. Zij kan daar rekening mee houden door een kleiner speculum te gebruiken.
Nee. De doktersassistente gebruikt een instrument dat niet verder komt dan de vagina. De baarmoeder kan dus niet beschadigd raken.
Over het algemeen doet het maken van een uitstrijkje geen pijn. Het kan wel een ongemakkelijk of vervelend gevoel geven als het speculum naar binnen gaat en als er cellen worden afgenomen.
Hulp bij keuze
Twijfelt u nog over u mee wilt doen met een uitstrijkje of met een zelfafnameset?