In deze video van het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, worden vier veelvoorkomende vragen over borstonderzoek beantwoord. Professor doctor Mireille Broeders legt onder andere uit waarom vrouwen pas vanaf hun vijftigste jaar een oproep voor een borstonderzoek krijgen en ze vertelt of er andere methodes zijn dan de borstfoto om borstkanker in een vroeg stadium op te sporen.

Een vrouw in een witte doktersjas staat achter medische apparatuur en bekijkt een mammografie op een groot beeldscherm. Hierop is een röntgenfoto van een vrouwenborst te zien.

Beeldtekst:
Waarom krijg ik pas vanaf mijn vijftigste een oproep?

Professor doctor Mireille Broeders, hoogleraar op de Faculteit der Medische Wetenschappen, staat in een gang met witte muren. Mireille is een witte vrouw van in de vijftig met kort, grijs haar.

MIREILLE BROEDERS: "We nodigen vrouwen uit vanaf 50 jaar omdat we weten dat de voordelen van het bevolkingsonderzoek dan opwegen tegen de nadelen. Voor vrouwen onder de 50 jaar is dat minder duidelijk. Deze vrouwen hebben namelijk nog veel meer klierweefsel in de borst en dat maakt het lastiger voor de radioloog om de foto goed te beoordelen. En daarnaast komt borstkanker ook minder vaak voor bij vrouwen onder de 50 jaar."

Beeldtekst:
Is er een andere methode dan de borstfoto?

MIREILLE: "Op dit moment is de borstfoto nog steeds de beste methode om borstkanker vroeg op te sporen. En daarmee ook de sterfte aan borstkanker terug te dringen. We weten dat een deel van de vrouwen het een ongemakkelijk en soms ook echt pijnlijk onderzoek vindt. En we zouden ook heel graag een andere methode willen bieden. Iets als een mamma-CT of een ademtest. Maar op dit moment zijn deze testen nog niet goed genoeg om in het bevolkingsonderzoek gebruikt te worden. Het zou natuurlijk het mooist zijn als we een methode kunnen vinden die net zo effectief is als de borstfoto en wel minder pijnlijk is. Maar die is er op dit moment nog niet."

Beeldtekst:
Kan zelfonderzoek een borstfoto vervangen?

MIREILLE: "Zelfonderzoek is een heel goede manier om te weten hoe je borsten voelen en hoe ze eruitzien. Het is zeker nuttig om dat te doen, zodat, als er een verandering is, je dat opmerkt en ermee naar de huisarts kan. Maar zelfonderzoek is geen screeningsonderzoek. En het zal er ook niet voor zorgen dat de sterfte aan borstkanker naar beneden gaat. Dus voor het bevolkingsonderzoek is het geen goede screeningstest. Maar voor jou zelf kan het wel een goede aanvulling zijn."

Beeldtekst:
Ik ben van geslacht veranderd. Kan ik meedoen?

MIREILLE: "Als je als vrouw geregistreerd staat en je bent tussen de 50 en 75 jaar, dan krijg je automatisch een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. Als je niet als vrouw geregistreerd staat en je hebt toch de wens om deel te nemen, dan kan je dat melden bij het bevolkingsonderzoek en dan krijg je daarna ook een uitnodiging. Echter, als je je borsten hebt laten verwijderen, dan adviseren we niet om deel te nemen."

Beeldtekst:
Kijk voor meer informatie op www.bevolkingsonderzoekborstkanker.nl.

RIVM 2023
De zorg voor morgen begint vandaag

Het logo van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, onderdeel van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het logo van Bevolkingsonderzoek Nederland verschijnt.

In deze video van het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, wordt uitgelegd hoe borstfoto's genomen worden bij een bevolkingsonderzoek. Laborante Robine van Velzen laat zien hoe het onderzoek verloopt en hoe de apparatuur werkt waarmee de röntgenfoto's gemaakt worden. Professor doctor Mireille Broeders, hoogleraar Faculteit der Medische Wetenschappen, vertelt dat het borstonderzoek voor de grootste groep vrouwelijke cliënten niet al te pijnlijk is, terwijl een kleine groep het maken van de borstfoto's wel pijnlijk vindt.

Een witte vrouw van rond de dertig jaar met halflang, donkerblond haar, die gekleed is in een witte doktersjas, staat achter medische apparatuur. Ze bekijkt een röntgenfoto van een vrouwenborst op een groot beeldscherm. De vrouw heet Robine van Velzen en ze is laborante bij Bevolkingsonderzoek Nederland.

ROBINE VAN VELZEN: "Als we de cliënten binnenhalen, vragen we eerst naar de geboortedatum. We vragen of er veranderingen zijn geweest en of er oneffenheden zijn rondom de borsten."

Robine staat naast het apparaat dat de borst platdrukt zodat foto's gemaakt kunnen worden.

ROBINE: "Het apparaat wordt op hoogte gesteld en dan gaan we vier foto's maken. Foto's van bovenaf en vanaf de zijkant en dan komt het plaatje naar beneden om het klierweefsel goed te kunnen verspreiden."

Professor doctor Mireille Broeders, hoogleraar op de Faculteit der Medische Wetenschappen, staat in een gang met witte muren. Mireille is een witte vrouw van in de vijftig met kort, grijs haar.

MIREILLE BROEDERS: "We weten uit onderzoek dat, als we vrouwen vragen het onderzoek een pijnscore te geven, dan geven ze gemiddeld een 4 op een schaal van 0 (helemaal geen pijn), tot 10 (ernstige pijn). Dit is een gemiddelde. Dat betekent dat als je in die hele groep vrouwen kijkt, dan zijn er vrij veel vrouwen die het niet zo pijnlijk vinden. En er is een kleine groep die het wel pijnlijk vindt."

ROBINE: "De cliënt blijft eigenlijk gewoon staan, maar wanneer het niet gaat, kan de cliënt ook zittend het onderzoek volgen. We zeggen gewoon dat mevrouw rustig moet blijven ademen. We zeggen dat ze moet ontspannen. Eigenlijk is het bepaalde mimiek en een houding die je aanneemt naar de mensen toe. Het zijn voornamelijk vrouwen, maar er kunnen ook mannen meekomen als de vrouwen heel erg gespannen zijn. Dat is niet erg. Die kunnen gewoon in de wachtkamer even wachten. Het is een vrouwelijk onderzoek. Het vrouwelijke gedeelte komt toch wel bloot te liggen. Daar moet je toch wel zorgzaam mee omgaan. We proberen wel om de vrouwen die het vervelend vinden met een glimlach de deur uit te sturen. Dat is wel het belangrijkste."

Beeldtekst:
Kijk voor meer informatie op www.bevolkingsonderzoekborstkanker.nl

RIVM 2023
De zorg voor morgen begint vandaag

Het logo van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, onderdeel van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het logo van Bevolkingsonderzoek Nederland verschijnt.

In deze video van het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, vertellen drie vrouwen van middelbare leeftijd over hun ervaringen met borstonderzoek. Vrouwen tussen de 50 en 75 jaar krijgen een oproep voor een borstonderzoek, waarmee borstfoto's gemaakt worden en waarmee borstkanker kan worden opgespoord. Judith Wammes, Angelique Berends-Roes en Shelly Roso vertellen hoe zij het onderzoek ervaren hebben en waarom zij het borstonderzoek belangrijk vinden.

Drie vrouwen van in de vijftig zijn ieder in een andere woonkamer. Voor een lange eettafel zit een witte vrouw met lang, blond haar dat opgestoken is. Haar naam is Judith Wammes.

JUDITH WAMMES: "Ik wist dat ik een oproep zou krijgen na mijn vijftigste. Volgens mij is dat ook ergens rond je verjaardag. En voor mij was het eigenlijk heel logisch om daar gewoon op te reageren."

In een andere woonkamer zit een witte vrouw met halflang, bruin haar. Zij heet Angelique Berends-Roes.

ANGELIQUE BERENDS-ROES: "Het onderzoek is belangrijk voor je. Maar ga er niet vanuit dat het zacht is."

Op een stoel in een kleine woonkamer zit een donkere vrouw met kort, bruin haar en een bril. Ze heet Shelly Roso.

SHELLY ROSO: "Nee, ik vond het niet pijnlijk. Het was meer ongemakkelijk, vond ik. Je voelt het trekken, zeg maar."

ANGELIQUE: "Dan worden ze platgedaan. Maar ze worden helemaal niet plat, hoor. Zelfs kleine borsten kunnen ertussen. Grote borsten kunnen ertussen. Ze worden echt niet plat, ze komen er niet als een dubbeltje uit."

SHELLY: "Meer ongemakkelijk en een beetje ingewikkeld... (LACHEND) zoals je daar dan moest staan."

ANGELIQUE: "Maar nee, het is niet leuk. Het mag wel gezegd worden dat het een pijnlijk onderzoek is."

JUDITH: "Ik ben gewoon gegaan zonder veel verwachtingen. Ik moet eerlijk zeggen, ik heb niet echt last gehad van pijn. Het gaat eigenlijk best heel snel. Een soort geoliede machine. Je staat in 15 tot 20 minuten weer buiten. Nou ja, dat is prima."

SHELLY: "Wat ook handig is, is dat dit even tussendoor kan. Mensen willen niet een hele dag vrij hoeven nemen of verlof in te leveren, voor zo'n onderzoek."

JUDITH: "Het is belangrijk om dit onderzoek te doen, omdat ik in de afgelopen 20, 30 jaar toch echt wel heel vaak om mij heen van kennissen heb gehoord die toch de diagnose borstkanker kregen."

SHELLY: "Als je het vroegtijdig kunt opsporen, is de kans op genezing of op uitzaaiingen... De kans op genezing is groter, de kans op uitzaaiingen is dan kleiner."

JUDITH: "Als je er vroeg bij bent, dan heb je nog wel handelingsopties en kun je gewoon nog wel wat doen. En dat is eigenlijk wat je hoopt ook met met zo'n onderzoek: dat, als ze iets aantreffen, je dan gelijk iets kan gaan doen. En dat dat werkt en dat je er op tijd bij bent. Je kan je kop wel in het zand steken, maar dat heeft geen zin."

ANGELIQUE: "Dat er gewoon middelen bestaan dat je gezond oud mag worden. Dat vind ik wel heel erg belangrijk. Het idee dat we ouder mogen worden."

JUDITH: "Daarbij is het natuurlijk ook nog zo: als je vijftig bent of boven de vijftig loop je blijkbaar een groter risico. Dus het is er niet voor niks."

Beeldtekst:
Kijk voor meer informatie op www.bevolkingsonderzoekborstkanker.nl

RIVM 2023
De zorg voor morgen begint vandaag

Het logo van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, onderdeel van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het logo van Bevolkingsonderzoek Nederland verschijnt.

Een beeldscherm vertoont röntgenfoto's van vrouwenborsten. Voor het beeldscherm staat een arts in een witte doktersjas. Het is doctor Claudette Loo. Zij is radioloog bij het Antoni van Leeuwenhoek Kanker Instituut. Claudette is een witte vrouw van in de vijftig met lang blond haar en een bril.

Claudette Loo, radioloog: Dit is een foto die gemaakt is bij het bevolkingsonderzoek. In dit geval is er op de foto van de rechterborst - ik wijs dat hier aan - een kleine afwijking gezien.

Claudette wijst op een wit plekje op de borst op de röntgenfoto.

Professor doctor Mireille Broeders, hoogleraar kankerscreening bij het Radboudumc, staat in een gang met witte muren. Mireille is een witte vrouw van in de vijftig met kort, grijs haar.

Mireille Broeders, hoogleraar kankerscreening: Van elke duizend screeningsonderzoeken die we doen, wordt door de twee radiologen bij 24 vrouwen iets gezien waarvan ze, op de borstfoto alleen, niet kunnen zeggen wat het is. Deze vrouwen worden dan verwezen naar het ziekenhuis.

Claudette: Wat we dan vaak doen, is extra foto's maken. Ik zal daar een voorbeeld van laten zien.

Claudette laat een andere borstfoto op het computerscherm zien.

Claudette: Dit is een voorbeeld van een aanvullende foto die we gemaakt hebben, waarbij we eigenlijk met meerdere plakjes door het borstklierweefsel gaan. In sommige gevallen, bij het maken van extra foto's, constateren we dat het eigenlijk weg is en dat betekent dat het berust op normaal klierweefsel. Dat komt dan vaak door hoe de foto gemaakt is: dat er een bepaalde witheid op de foto te zien is die verder onderzocht moet worden en dan met extra foto's alleen al, waarmee je kan aantonen dat er niks aan de hand is en dat het berust op klierweefsel.

Mireille: Bij 8 van die 24 vrouwen wordt dan borstkanker gevonden. Bij de andere 16 wordt geen borstkanker gevonden. Dat laatste is op zich natuurlijk goed nieuws. Maar we beseffen heel goed dat deze vrouwen wel in spanning hebben gezeten en misschien heel bang zijn geweest dat ze toch borstkanker hebben.

Claudette: Het is natuurlijk heel belangrijk dat er vervolgonderzoek gebeurt als je bij het bevolkingsonderzoek geweest bent en er een afwijking is geconstateerd, zodat je zekerheid krijgt: is het een goedaardige afwijking? Of is het een kwaadaardige afwijking die behandeling behoeft? Maar als het natuurlijk een goedaardige afwijking is, dan ben je klaar en is er niks aan de hand en kan je weer de volgende keer deelnemen aan het bevolkingsonderzoek.

Beeldtekst:
Kijk voor meer informatie op www.bevolkingsonderzoekborstkanker.nl

RIVM 2023
De zorg voor morgen begint vandaag

Het logo van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, onderdeel van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het logo van Bevolkingsonderzoek Nederland verschijnt.