Bijna iedereen heeft bescherming tegen corona opgebouwd. Dit kan door vaccinatie, doorgemaakte infectie of een combinatie van beide. Uit onderzoek weten we dat de opgebouwde afweer vooral beschermt tegen ernstige ziekte en minder goed tegen infectie. Met ernstige ziekte bedoelen we dat iemand met een ernstige longontsteking of zuurstoftekort naar het ziekenhuis moet. Of dat iemand aan de infectie overlijdt.
De volgende mensen hebben een groter risico om ernstig ziek te worden door corona:
- Mensen van 60 jaar of ouder
- Mensen van 50 jaar of ouder met een onderliggende aandoening of chronische ziekte die jaarlijks een uitnodiging krijgen voor de griepprik
- Volwassenen met een chronische ziekte of ernstige afweerstoornis bij wie de bescherming door vaccinatie onvoldoende, of de duur van bescherming korter is.
- Kinderen met een chronische ziekte of een ernstige afweerstoornis.
Meer over de risicogroepen vindt u in het advies van de Gezondheidsraad.
Wie ontvangt een uitnodiging voor de coronaprik?
Het RIVM stuurt alleen mensen van 60 jaar en ouder per post een uitnodiging voor de coronaprik. Mensen jonger dan 60 jaar die tot een risicogroep behoren, krijgen geen persoonlijke uitnodiging van het RIVM. Dit komt omdat het RIVM geen toegang heeft tot hun medische gegevens. Deze mensen kunnen zelf een afspraak maken via planjeprik.nl of 0800-7070.
Bewoners in zorginstellingen ontvangen de prik in de zorginstelling of via een mobiel prikteam van de GGD.
Risicogroepen die een grotere kans hebben ernstig ziek te worden door corona
Mensen van 50 jaar en ouder die jaarlijks een uitnodiging ontvangen van de huisarts voor de griepprik hebben een hoger risico op ernstige ziekte en sterfte als gevolg van corona. Deze mensen vallen onder de medische risicogroep.
Naast de medisch risicogroep is er ook een andere indeling gemaakt met specifieke aandoeningen: de medisch-hoogrisicogroep. Mensen uit deze laatste groep hebben een aandoening waarbij het risico op ziekenhuisopname en overlijden sterk verhoogd is.
Bent u 50 jaar of ouder en krijgt u jaarlijks een uitnodiging voor de griepprik? Of heeft u een chronische ziekte en behoort u tot de medisch-hoogrisicogroep? Dan is het voor uw gezondheid belangrijk dat u in het najaar een coronaprik haalt.
Meestal is één vaccinatie in het najaar genoeg. Het is mogelijk dat uw behandelend arts u doorstuurt voor een extra coronaprik als dat nodig is.
Medische risicogroep:
Personen van 50 jaar en ouder met:
- een longziekte, zoals astma waarvoor ontstekingsremmers gebruikt worden, COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease (chronische bronchitis of longemfyseem) ) (chronische bronchitis of longemfyseem) ) en ernstige en langdurige longschade na COVID-19;
- een probleem in de functie van het hart, zoals na een hartaanval, hartritmestoornissen of hartfalen;
- Diabetes type 1 en 2;
- een nierziekte;
- weinig afweer door een ziekte (bijvoorbeeld HIV (humaan immunodeficientievirus) door een medische behandeling, zoals chemotherapie of een beenmergtransplantatie, of door medicijnen die uw afweer lager maken;
- neurologische en neuromusculaire ziekten (NNMD) zoals mensen met een spierziekte of andere ziekte(n) aan het zenuwstelsel zoals Parkinson of ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose ), mensen die een hersenbloeding of herseninfarct doormaakten, mensen met epilepsie of kinderen met psychomotore aandoeningen (algehele ontwikkelingsachterstand);
- dementie;
- een cochleair implantaat;
- een verstandelijke beperking;
Voor meer informatie over bovenstaande medische risicogroepen (griepprikgroep vanaf 50 jaar) zie de website van de NHG.
Medisch hoogrisicogroep vanaf 18 jaar:
- Bewoners van instellingen voor langdurige zorg, zoals:
- verpleeghuizen,
- instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking,
- woonvormen in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) waar zorg of begeleiding wordt geboden.
- Mensen met een kwaadaardige (maligne) aandoening van bloedcellen, beenmergcellen of lymfklieren (hematologische kanker, zoals leukemie of lymfoom):
- die in de afgelopen 5 jaar deze diagnose kregen,
- of bij wie deze ziekte chronisch aanwezig is.
- Mensen met sikkelcelziekte.
- Mensen met ernstig nierfalen, die:
- afhankelijk zijn van dialyse,
- of voorbereid worden op dialyse.
- Mensen die een orgaan-, stamcel- of beenmergtransplantatie hebben ondergaan, of die op een wachtlijst staan voor zo’n transplantatie.
- Mensen met een ernstige, aangeboren afweerstoornis (primaire immuundeficiëntie).
- Mensen met spierzwakte door ernstige aandoeningen van het zenuwstelsel (bijvoorbeeld aan hersenen, ruggenmerg of perifere zenuwen) waardoor er een probleem is met de ademhaling. Zoals mensen die thuisbeademing nodig hebben.
- Mensen met een kwaadaardige tumor (kanker) die in de afgelopen 6 maanden zijn behandeld met:
- chemotherapie,
- en/of radiotherapie.
- Mensen met het syndroom van Down.
- Mensen die medicijnen gebruiken die het afweersysteem sterk onderdrukken, zoals:
- anti-CD20-therapie (bijv. rituximab, ocrelizumab),
- middelen die het aantal witte bloedcellen sterk verlagen (bijv. fingolimod, cyclofosfamide),
- mycofenolaat mofetil in combinatie met andere afweeronderdrukkende medicijnen.
Als u twijfelt of uw medicatie hieronder valt, neem dan contact op met uw behandelend arts.
- Mensen met zeer ernstig overgewicht (een BMI (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.) van 40 of hoger).
Kinderen medisch-hoogrisicogroep vanaf 6 maanden t/m 17 jaar oud
Door een onderliggende ziekte of afweer-onderdrukkende medicatie kunnen sommige kinderen ernstig ziek worden door corona. Ondanks eerdere vaccinatie(s) en/of coronabesmetting(en). Meestal is 1 vaccinatie in het najaar genoeg. De behandelend kinderarts kan uw kind doorsturen voor een extra coronaprik indien dit nodig is.
De criteria voor kinderen met een verhoogd medisch risico zijn opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK). Deze zijn terug te vinden in de COVID-19-vaccinatie | LCI richtlijnen (rivm.nl)
Risicogroepen waarvoor één coronaprik per jaar niet genoeg is
Voor de meeste mensen uit de risicogroepen is één jaarlijkse coronaprik in het najaar genoeg om de bestaande afweer te versterken. Sommige mensen met een ernstige afweerstoornis bouwen niet genoeg afweer op tegen het coronavirus na één coronaprik. Ook kan bij hen de duur van bescherming korter zijn dan bij mensen zonder ernstige afweerstoornis. Zij houden een hoog risico om ernstig ziek te worden van het coronavirus. Een extra coronaprik kan dan nodig zijn. Het is nog niet voor iedere patiënt goed te voorspellen of vaccinaties voldoende beschermen.
De behandelend arts kan een patiënt doorsturen naar de GGD met een verwijsbrief voor een extra coronaprik of een nieuwe serie van coronaprikken. Een nieuwe serie wordt alleen geadviseerd bij verlies van immuniteit na sommige afweer-onderdrukkende behandelingen.