Bescherming opbouwen tegen ernstige ziekte 

Door vaccinatie bouwt het lichaam bescherming op tegen ernstige ziekte door het coronavirus. Na vaccinatie gaat het lichaam heel snel aan de slag om antistoffen aan te maken. Deze antisitoffen stijgen in de dagen tot twee weken na de vaccinatie. Ook na een infectie met het coronavirus bouw je bescherming op tegen ernstige ziekte voor als je opnieuw besmet raakt met het coronavirus. De bescherming daalt als de laatste vaccinatie of infectie langer geleden is. Een nieuwe vaccinatie helpt om de afweer weer op peil te brengen.  

Bescherming opbouwen tegen infectie 

Het is mogelijk om na de coronaprik nog corona te krijgen. Het vaccin beschermt maar voor een deel tegen het krijgen van een infectie met het coronavirus. Het vaccin beschermt wel tegen (ernstig) ziek worden door corona.  

Doordat het vaccin tijdelijk beschermt tegen het krijgen van een infectie, beschermt het indirect ook tegen het doorgeven van het virus aan anderen. Dit effect is klein en tijdelijk. Dat blijkt uit onderzoek van de Vaccinatiestudie Corona (VASCO). 

Bescherming als het coronavirus verandert  

Het coronavirus past zich aan en verandert. Zo ontstaan er nieuwe (sub)varianten van het coronavirus. Lees meer hierover op de pagina Varianten van het coronavirus. Dat betekent vaak niet dat een vaccin dan niet meer werkt. Dat komt doordat de varianten die we de laatste jaren zien allemaal onder dezelfde familie vallen en erg op elkaar lijken. De huidige vaccins werken ook tegen deze nieuwe varianten. 

Varianten van het virus worden (internationaal) onderzocht om te beoordelen hoe ze reageren op de coronavaccins. Ook het RIVM houdt veranderingen in het coronavirus goed in de gaten. 

Meestal gaat het om kleine veranderingen in het virus. Ook als een vaccin iets minder goed werkt tegen een variant, kan het nog steeds beschermen tegen ernstige ziekte en sterfte. 

Als het nodig is, worden de coronavaccins aangepast op basis van deze nieuwe varianten.

Hoe lang beschermt een coronavaccinatie

Bescherming tegen besmetting

Een vaccinatie biedt maar gedeeltelijke bescherming tegen het oplopen van corona. Bovendien neemt deze bescherming in de eerste zes maanden na de prik met ongeveer 20 tot 30 procentpunt af.

Bescherming tegen ernstig verloop

Tegen ernstige ziekte, ziekenhuisopname en overlijden beschermt de vaccinatie wél goed. Deze bescherming blijft ook in de zes maanden na de prik grotendeels behouden.

Advies van de Gezondheidsraad

Omdat het virus zich voortdurend aanpast, adviseert de Gezondheidsraad om mensen met een verhoogd risico jaarlijks een herhaalprik aan te bieden. Het vaccin wordt daarbij steeds aangepast aan de meest recente varianten.

Het RIVM doet onderzoek naar corona en vaccineren. Bijvoorbeeld naar het niveau van bescherming onder de bevolking, de vaccins, de ziektelast (ziekenhuisopname en IC Intensive care (Intensive care)-opname) en (vaccinatie)gedrag.  

Op de pagina COVID-19-ziekenhuisopnames per vaccinatiestatus staat meer over de bescherming door coronavaccinatie tegen ziekenhuis- en IC-opname. Bij het RIVM zijn sinds begin 2024 minder gegevens beschikbaar over ziekenhuisopnames door corona. Hierdoor zijn actuele analyses over de mate waarin de coronaprik beschermt tegen ziekenhuisopname door corona vanaf januari 2024 niet langer mogelijk. Wel zal het RIVM in het VASCO onderzoek de bescherming door coronavaccinatie tegen infectie blijven analyseren. Op de pagina Corona-onderzoek leest u meer over bescherming door coronavaccinatie tegen infectie en overdracht.   

In Nederland is een mRNA-vaccin beschikbaar tegen het coronavirus, het vaccin van BioNTech/Pfizer (Comirnaty).

Wat betekent mRNA?

mRNA staat voor messenger-RNA, oftewel boodschapper-RNA. Je kunt het zien als een soort instructiebriefje voor je lichaam.

Wat doet het vaccin?

Het vaccin geeft de cellen in je lichaam de opdracht om tijdelijk een onderdeel van het coronavirus na te maken: het zogenoemde spike-eiwit dat normaal aan de buitenkant van het coronavirus zit.

• Alleen dit eiwit wordt gemaakt, nooit het hele – ziekmakende - coronavirus.
• Het spike-eiwit is onschuldig, maar je afweersysteem herkent het wel als iets dat niet in je lichaam hoort.
• Daardoor maakt je afweersysteem antistoffen aan tegen dit eiwit.

Hoe beschermt dit jou?

Als je later in aanraking komt met het coronavirus, herkent je lichaam het spike-eiwit van het coronavirus meteen. De antistoffen die je na de vaccinatie hebt gemaakt, schakelen het virus snel uit. Op die manier helpt het vaccin bescherming op te bouwen vóórdat je echt ziek wordt van het virus.

Kort gezegd: het vaccin traint je afweersysteem alvast, zodat je beter beschermd bent vóórdat je echt met het virus in contact komt.

Waarom is het spike-eiwit onschuldig?

De spike-eiwitten die na een coronaprik in ons lichaam worden aangemaakt, zijn ongevaarlijk en worden snel weer afgebroken. Het vaccin zorgt ervoor dat alleen de spike-eiwitten worden gemaakt en niet het ziekmakende coronavirus.

De taak van de spike-eiwitten bij het echte coronavirus is het virus te helpen om zich aan menselijke cellen te hechten. Zo kan het virus de cel in en zich daar vermenigvuldigen.

Waarom kun je je even niet lekker voelen na de prik?

Na de prik gaat je afweersysteem aan het werk om te leren het virus te bestrijden. Dit kan ervoor zorgen dat je last krijgt van bijvoorbeeld pijn op de prikplek, (lichte)koorts, hoofdpijn of moeheid. Deze klachten zijn normaal en gaan meestal na een paar dagen weer weg. Je krijgt dus géén corona van het vaccin.

 Lees meer over het BioNTech/Pfizer-vaccin. Hieronder vind je de bijsluiter. 

Bijsluiter van het BioNTech/Pfizer-vaccin

• Officiële bijsluiter
• Vaccin in het kort - kinderen van 6 maanden t/m 4 jaar oud
• Vaccin in het kort - kinderen van 5 t/m 11 jaar oud
• Vaccin in het kort - kinderen van 12 jaar en ouder

In de mRNA-vaccins van BioNTech/Pfizer zit geen gelatine, kippeneiwit of antibioticum.

Bijsluiter van het Bimervax LP.8.1/HIPRA-vaccin

• Officiële bijsluiter