Effect luchtverontreiniging en ziektelast

Het effect van luchtverontreiniging is qua ziektelast ongeveer vergelijkbaar met het effect van overgewicht (5%) en groter dan het effect van overmatig alcoholgebruik (3%) of het eten van te weinig fruit of groente (2%). In Nederland, Europa en wereldwijd staat buitenluchtverontreiniging op de negende plaats als oorzaak van levensduurverkorting en ziektelast (Maas et al. 2015). Maas et al. (2015) geeft een uitgebreid overzicht van de berekende ziektelast door PM2,5 fijnstof (fijnstof) in Nederland, gebaseerd op relatieve risicocijfers uit WHO World Health Organization (World Health Organization) studies REVIHAAP en HRAPIE en de ESCAPE studie (zie onderstaande tabel) (Pedersen et al. 2013; WHO 2013a; WHO 2013b).

Tabel. Omvang van een aantal aan fijn stof (PM2,5) en NO2 Stikstofdioxide (Stikstofdioxide) gerelateerde ziektebeelden in 2013 ten opzichte van de situatie zonder luchtverontreiniging. De getallen kennen een onzekerheidsmarge: voor de schatting van de levensduurverkorting is deze ca. 30%; voor de andere effectmaten is deze groter (Maas et al. 2015).

Een causale relatie tussen luchtverontreiniging en diverse gezondheidseffecten wordt ondersteund door een combinatie van epidemiologische en toxicologische studies. Bovendien is er sprake van steeds meer inzicht in werkingsmechanismen en concentratie-responsfuncties. De WHO studies REVIHAAP en HRAPIE, het HEI rapport en het IARC International Agency for Research on Cancer (International Agency for Research on Cancer) rapport en de recente publicatie van de Global Burden of Disease (Cohen et al. 2017) en de Gezondheidsraad (Gezondheidsraad 2018) geven goed inzicht van de bewijslast  voor verschillende gezondheidsuitkomsten. Voor sommige gezondheidseffecten zijn met behulp van deze concentratie-responsfuncties de lokale effecten door te rekenen (kwantificeren van gezondheidseffecten).

Effecten luchtverontreiniging nemen sterk af bij verminderde blootstelling

Studies tonen ook aan dat als de blootstelling aan luchtverontreiniging wordt verminderd, de effecten van luchtverontreiniging in de algemene bevolking ook sterk afnemen. Onderzoek in de VS Verenigde Staten (Verenigde Staten) laat zien dat verbeteringen van de luchtkwaliteit sinds de jaren negentig geassocieerd zijn met een toename van de levensverwachting (Correia et al. 2013; Pope et al. 2009), vermindering van bronchitissymptomen (Berhane et al. 2016) en verbetering van de longfunctie (Gauderman et al. 2015) bij kinderen. In een Japans onderzoek naar het effect van een maatregel ter vermindering van de dieseluitstoot van auto’s, werden afnames van de totale sterfte en sterfte aan hart- en vaatziekten, ischemische hartziekten, cerebrovasculaire aandoeningen, longaandoeningen en longkanker gevonden (Yorifuji et al. 2016). In het REVIHAAP rapport (WHO 2013a) wordt een nader overzicht gegeven van studies die gezondheidswinst laten zien van verbetering van de luchtkwaliteit (zowel door maatregelen als ongeplande afnames van de luchtverontreiniging). Inzetten op een afname van luchtverontreiniging is dus een bewezen, effectieve maatregel om de volksgezondheid te verbeteren.