Sinds de vorige meetronde (9-13 maart) zijn alle coronamaatregelen losgelaten. Tijdens de huidige meetronde (8-12 juni) gold er nog wel een aantal gedragsadviezen om verdere verspreiding van het coronavirus te beperken, zoals hygiëne-adviezen en testen en thuisblijven bij klachten. In vergelijking met de vorige meetronde worden nu veel minder mensen vanwege het coronavirus opgenomen in het ziekenhuis en mensen worden nu geadviseerd zich met klachten te zelftesten en niet meer naar de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) te gaan.

In deze nieuwe situatie rapporteren deelnemers een sterke afname in het gevoel van dreiging door het coronavirus. Meer deelnemers gaan er op uit voor sociale contacten en culturele activiteiten, en tegelijk neemt het percentage mensen dat zich test bij klachten fors af. Wel uit twee derde van de deelnemers zorgen om een mogelijke nieuwe opleving van het coronavirus en is er zeer beperkt vertrouwen in de lange-termijn aanpak van de overheid.

Toename in sociale activiteiten, verder herstel mentale gezondheid

Deelnemers gingen in de week voorafgaand aan het onderzoek vaker naar buiten voor een feestje of voor de horeca dan tijdens de vorige meetronde in maart. Ook gingen zij vaker op bezoek bij vrienden of familie en ontvingen ze meer bezoekers thuis. Dat gaat gepaard met een verdere afname in eenzaamheid en een lichte toename in mentale gezondheid, met name onder deelnemers van 25 t/m 39 jaar.

Naleving hygiëne-adviezen relatief stabiel, forse daling in testen bij klachten

De hygiëne-adviezen regelmatig handen wassen en hoesten en niezen in de elleboog worden relatief stabiel nageleefd. Maar het percentage deelnemers dat een COVID-19 (zelf)test heeft gedaan bij klachten is flink afgenomen van 88% in maart naar 65% in de huidige meetronde. Ook bij kinderen werd er veel minder getest bij klachten (afname van 39 procentpunt). De meerderheid van de deelnemers die wel testte, deed alleen een zelftest. Het percentage deelnemers dat thuisblijft na een positieve testuitslag is licht toegenomen. Meer dan de helft van de deelnemers ging tijdens het isolatie advies niet naar buiten (57%, toename van 6 procentpunt), en 30% ging alleen naar buiten voor een relatief laag risico activiteit zoals een rondje lopen of de hond uitlaten. Ruim 10% ging met een positieve testuitslag echter met een andere reden naar buiten, bijvoorbeeld om boodschappen te doen.

Opnieuw daling in vertrouwen, zorgen om nieuwe opleving

Na een kleine toename in het vertrouwen in de aanpak van de overheid tijdens de vorige meetronde, is het vertrouwen deze meetronde weer gedaald. Nog 22% van de deelnemers heeft (heel) veel vertrouwen (52% is neutraal, 27% negatief): een afname van 8 procentpunt. Meer deelnemers geven aan dat er ten tijde van de meting (2^e week juni) te weinig maatregelen worden genomen (32%, 60% voldoende, 8% te veel). In de vrije opmerkingen benoemen sommige deelnemers dat het nu goed gaat, maar dat we voorzichtig moeten blijven om een opleving van het virus of een lockdown te voorkomen.

Bijna twee derde van de deelnemers (64%) geeft aan dat ze zich zorgen maken om een nieuwe opleving van het coronavirus en slechts 22% heeft er vertrouwen in dat de overheid hierop voldoende voorbereid zal zijn. Bovendien vindt de meerderheid (79%) van de deelnemers dat de overheid meer zou moeten communiceren over de plannen voor een mogelijke opleving. Deelnemers benoemen bijvoorbeeld de behoefte aan communicatie vanuit de overheid over het vaccinatiebeleid en mogelijke maatregelen bij een opleving. Bijna driekwart van de deelnemers vindt dat de overheid bij een nieuwe opleving van het virus zou moeten bepalen welke maatregelen op welk moment nodig zijn. Een op de vijf deelnemers vertrouwt daarentegen liever op de eigen verantwoordelijkheid van burgers en vindt dat de overheid geen maatregelen zou moeten opleggen. Driekwart van de deelnemers (76%) is het eens met de stelling dat de sectoren nauw betrokken moeten worden bij de plannen voor de lange termijn.

Dit en meer blijkt uit de twintigste ronde van het vragenlijstonderzoek van de RIVM Corona Gedragsunit in samenwerking met GGD GHOR Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) en de 25 GGD’en, uitgevoerd tussen 8 en 12 juni 2022 onder 32.838 deelnemers.