Jongeren gaven inzicht in hun mentale gezondheid door vragen te beantwoorden over mentaal welzijn, stress, eenzaamheid en zelfdodingsgedachten. Net als in de vorige meting bleef in december 2024 het mentaal welzijn van jongeren stabiel. Minder jongeren voelden zich eenzaam, maar het aantal jongeren dat wel eens aan zelfdoding dacht nam iets toe. Dit veertiende kwartaalonderzoek hoort bij het Gezondheidsonderzoek covid-19.
Mentaal welbevinden van jongeren bleef in 2024 stabiel
Of iemand de afgelopen vier weken lekker in zijn/haar vel zat wordt gemeten met vijf vragen over depressie- en angstgevoelens. Door hun antwoorden kregen jongeren een score tussen 0 en 100. Een hogere score betekent een beter mentaal welbevinden. Onder jongeren was in december de gemiddelde score op mentaal welbevinden 68. Dat is vergelijkbaar met de eerdere metingen van 2024.
Na september 2021 ging het mentaal welbevinden van jongeren tijdens de derde lockdown in de winter van 2021/2022 sterk achteruit. Hun welbevinden stabiliseerde vanaf september 2022, maar wel op een lager niveau dan in 2021 (zie grafiek).
Iets meer jongeren met zelfdodingsgedachten sinds de zomer
Jongeren kregen de vraag of zij er in de afgelopen drie maanden serieus aan dachten om een eind aan hun leven te maken. Begin 2024 leek er een lichte daling te zijn in het aantal jongeren met zelfdodingsgedachten, maar dit percentage nam weer iets toe. In december 2024 gaf 15% aan wel eens of vaker aan zelfdoding te hebben gedacht, vergeleken met 13% in juni. Wel is dit evenveel als een jaar eerder (december 2023) (zie grafiek).
Zelfdodingsgedachten
Denk je soms aan zelfdoding? En heb je nu hulp nodig? Bel gratis 113 of 0800-0113. Of ga naar 113.nl voor online hulp of coaching.
Minder eenzame jongeren
In deze meting daalde het aantal jongeren dat zich eenzaam voelde, wat opvallend is voor de decembermaand. Het percentage eenzame jongeren daalde in anderhalf jaar tijd van 52% (maart 2022) naar 43% (december 2024) (zie grafiek). In de tekst over welke groepen meer of minder kans hebben op negatieve gezondheidsuitkomsten staat ook beschreven welke invloed het heeft als jongeren weinig of juist vaak contact hadden met mensen die dichtbij en minder dicht bij hen staan.
Iets meer jongeren ervaarden stress na eerdere daling
In de vier weken voor het invullen van de vragenlijst voelde 45% van de jongeren zich vaak gestrest. Na vier metingen waarin de ervaren stress onder jongeren afnam, is dat een lichte stijging. Toch ligt dit percentage een stuk lager dan een jaar eerder (december 2023), toen nog 48% van de jongeren stress had ervaren in de vier weken voor het invullen van de vragenlijst (zie grafiek).
Stress door school was al een jaar aan het dalen, maar nam in december weer toe, van 23% in september naar 26% in december. Ook voelde 26% van de jongeren zich gestrest door alles wat ze moesten doen. Het aantal jongeren dat stress ervaarde vanwege de coronapandemie of maatregelen daalde verder. Toch vulde nog steeds 6% in dat ze hier stress van ervaarden, terwijl de laatste maatregelen al meer dan tweeënhalf jaar opgeheven waren (zie grafiek).
Ervaren stress per factor
Sla de grafiek Ervaren stress door.... over en ga naar de datatabelDe vragenlijst gaf bij sommige antwoordopties voorbeelden. Daarnaast wordt bij stress door school toegelicht dat het ook kan gaan om stress door werk. Bij thuissituatie kan het gaan om zorgen, problemen of ruzies thuis. Eigen problemen kunnen bijvoorbeeld gaan om gezondheid, ruzies met anderen, geheimen of schulden. De mening van anderen gaat om ‘stress om wat anderen van me vinden’. Bij stress door alles wat ik moet doen staan als voorbeelden: school of huiswerk, werk, social media, bijbaantje en sporten. Uit een vervolgvraag over stress door de coronaperiode of -maatregelen bleek dat jongeren die dit invullen angst hadden voor virussen, bang waren voor nieuwe maatregelen of stress ervaren door studievertraging en het missen van belangrijke levenservaring. Een vervolgvraag over stress door overige zaken liet zien dat deze stress vaak raakt aan de eigen identiteit: geaardheid, relaties met dierbaren, onzekerheid over hun eigen toekomst of vragen over de zin van het leven.
Jongeren bezorgder om oorlogen en huizenmarkt
Meer jongeren maakten zich zorgen om de gevolgen van oorlog dan drie maanden eerder, dit steeg van 47% naar ruim 51%. Ook had 42% zorgen om de wereldpolitiek. Verder stegen de zorgen om polarisatie naar 40% en individualisatie naar 36%.
In de afgelopen driekwart jaar maakten jongeren zich ook steeds meer zorgen om de betaalbaarheid van woningen (65%). De stijgende dagelijkse kosten hield 64% van de jongeren bezig. In december 2023 was dit percentage even hoog. Mogelijk heeft dat te maken met de dure decembermaand.
Vergeleken met deze onderwerpen maakten weinig jongeren zich nog zorgen om corona. Vorige ronde speelde dat meer (zie grafiek). Dit hangt mogelijk samen met de start van het griepseizoen. Als december is aangebroken zonder nieuws over een nieuwe golf coronabesmettingen of coronamaatregelen lijken die zorgen weer af te nemen. In ieder geval raakte corona tussen december 2023 en december 2024 duidelijk steeds verder op de achtergrond.
Zorgen over
Sla de grafiek Zorgen over.... over en ga naar de datatabel* Bijvoorbeeld overstromingen, bosbranden, voedseltekorten, uitsterven planten- en dierensoorten
** Bijvoorbeeld prijzen in de supermarkt of energiekosten
Meer informatie over hoe het met jongeren gaat
Op de pagina Impact coronatijd staat meer informatie over hoeveel jongeren nu nog last hebben van de coronaperiode. Cijfers over hulp zoeken bij mentale problemen staan op de pagina Hulpbehoefte.
Daarnaast geven open vragen uit verschillende meetrondes meer inzicht in hoe jongeren hun mentale gezondheid ervaren. De vorige ronde ging dat over wat jongeren gelukkig maakt, hun antwoorden staan beschreven op de pagina Geluk. In maart 2024 schreven jongeren met zelfdodingsgedachten over het wel of niet zoeken naar hulp: Zoeken naar hulp bij zelfdodingsgedachten. In maart 2023 gaven jongeren die slecht in hun vel zaten antwoord op wat daar oorzaken en oplossingen voor zouden zijn, zie daarvoor de pagina Mentale klachten uitgelegd door jongeren zelf.