Blijvende impact van gebeurtenissen uit de coronatijd

Van de volwassenen gaf 81% aan dat ze een coronagerelateerde gebeurtenis hadden meegemaakt, waaronder 16% die daar nog last van heeft. Volwassenen hebben het vaakst zelf corona gehad (66%). Van hen heeft 8% daar nog last van. Als volwassenen een dierbare hebben met post-covid, heeft dit relatief veel invloed op hun dagelijks leven. Van de 8% die een dierbare heeft met post-covid, geeft 48% aan dat ze daar last van hebben.

Hoewel maar een klein deel van de volwassenen (4%) te maken kreeg met bedreiging of geweld vanwege discussie over de coronamaatregelen, had dit relatief veel impact: 24% gaf aan dat ze nog last hadden van deze gebeurtenis. Van de 1% die in het ziekenhuis kwam vanwege corona, gaf 23% aan dat ze daar nog last van hebben.

De grafiek hieronder laat per ronde zien hoeveel procent van de volwassenen een bepaalde gebeurtenis meemaakte. De grafiek in het rechtertabblad laat per gebeurtenis zien hoeveel procent van hen die een gebeurtenis meemaakte daar nog last van had.

Volwassenen die aangaven nog last te hebben van een heftige gebeurtenis die te maken had met de coronapandemie, kregen extra vragen om vast te stellen of ze mogelijk een risico hebben op het ontwikkelen van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Bij 1% was dit het geval.

De impact van de coronatijd op het dagelijks leven

In juni en september 2022 konden volwassenen in de vragenlijst aangeven wat ze in het dagelijks leven nog merkten van de coronapandemie. Verwijzingen hiernaar staan onderaan deze pagina bij Zie ook.

In maart 2025 kregen jongeren al de vraag of ze zich herkenden in gevolgen van de pandemie die in eerdere metingen waren benoemd. In deze ronde van juni konden ook volwassenen reageren op de stellingen, bijvoorbeeld op: ‘Ik kan sinds de coronatijd minder goed omgaan met prikkels’. Per stelling konden ze kiezen of ze het ermee eens of oneens waren, of ze konden ‘niet van toepassing’ of ‘ik weet het niet’ aanvinken.  

De grafiek hieronder laat zien hoeveel volwassenen het (sterk) eens zijn met de stellingen over welke gevolgen van de pandemie ze nog merken in hun dagelijks leven. Dezelfde percentages worden ook uitgelicht in de tekst onder de grafiek. De andere antwoordopties worden zichtbaar als ze onderaan de grafiek worden aangeklikt.

De coronatijd en het leven nu

Meer dan de helft (55%) van de volwassenen was het eens met de stelling dat de coronatijd niets meer te maken heeft met hun leven nu. Volwassenen konden opmeringen achterlaten aan het eind van de vragenlijst. Verschillende van hen merkten daar op dat corona voor hen bij het verleden hoort.

Toch vond 22% het nog steeds jammer dat ze belangrijke momenten in hun leven hebben gemist of niet konden vieren door het virus of de maatregelen. Het gaat dan vaak over grote levensgebeurtenissen, zoals een geboorte of levenseinde. Zo schreef een deelnemer in de opmerkingen: “Ik heb nog steeds last van het feit dat ik de laatste maanden van mijn moeders leven haar niet heb kunnen zien omdat de verpleeghuizen dicht waren”. Een ander vertelde: “Mijn vader overleed in de Corona periode. Dat er niemand bij het afscheid mocht zijn, dat raakt me nog steeds enorm.” Ook vertelt iemand die tijdens de eerste lockdown moeder werd, dat haar eigen moeder daar niet bij kon zijn door de maatregelen. Ook reizen was destijds beperkt, een deelnemer kon bijvoorbeeld zijn “vader in Nieuw-Zeeland niet bezoeken tijdens Covid.”

Terugdenken aan toen 

Slechts 8% was het (sterk) eens was met de stelling dat ze niet meer willen denken aan of praten over de coronatijd omdat ze er vervelende herinneringen aan hebben. Een deelnemer vertelde aan het eind van de vragenlijst bijvoorbeeld: “Ik heb veel psychische problemen ontwikkeld gedurende de coronacrisis, mijns inziens als gevolg van de sociale isolatie gedurende de lockdown en ook de mate van verantwoordelijkheid die de overheid bij individuele burgers legde, waardoor ik het gevoel had dat ik persoonlijk verantwoordelijk kon zijn voor het overlijden van andere mensen; terwijl dit natuurlijk niet direct 'mijn schuld' zou zijn.” 

Een andere stelling liet zien dat de pandemie voor 14% van de volwassenen juist een heerlijk rustige periode was met meer vrije tijd, waar ze nog wel eens naar terugverlangen. Een aantal van hen lichtte toe waarom de coronatijd fijn voor hen was. Zo genoot een deelnemer van “het rustige luchtruim” en een ander schreef: “Ik heb een erg leuke tijd gehad met mijn opgroeiende kinderen in de lockdowns. Zelf de kinderen lesgeven in combinatie met mijn werk. Ik heb daar erg veel plezier aan beleefd. Dit heb ik tijdens de lockdown bewust gekoesterd en als niet vanzelfsprekend ervaren. Ik denk dat mijn vader ook zo een tijd met zijn gezin had willen hebben.” 

Gezonder leven 

Tijdens de pandemie kwam er meer aandacht voor gezondheid, gezond eten en sporten. 10% gaf aan dat ze in de coronatijd gezonder zijn gaan eten en dat nog steeds doen, en zelfs 12% was meer gaan sporten en is dat blijven doen. Dat veel volwassenen het hiermee oneens waren hoeft niet te betekenen dat ze ongezond leven; het kan betekenen dat ze al voor de pandemie gezond aten of sportten. Zo schreef iemand aan het einde van de vragenlijst: “Ik sportte al veel voor corona. Ik ben niet anders gaan leven door corona.”

Hobby’s 

Net nadat de laatste coronamaatregelen waren afgeschaft, noemden sommige volwassenen als positief gevolg van de pandemie dat ze nieuwe hobby’s hadden gevonden. Inderdaad denkt 10% dat de pandemie eraan bijdroeg dat ze zich beter kunnen vermaken. 

Testen en afstand houden 

Soms is in het contact met anderen nog gedrag te zien dat door de coronamaatregelen is ontstaan. Zo twijfelt 11% nog regelmatig of ze een coronatest moeten doen of zich aan coronamaatregelen moeten houden als ze verkouden zijn. Daarnaast geeft 19% aan dat ze voorzichtiger zijn in sociale interacties van voor de coronatijd. Ze houden bijvoorbeeld meer afstand dan eerst of vragen mensen om niet op bezoek te komen als ze verkouden zijn. Ook ervaren volwassenen soms nog terughoudendheid of voorzichtigheid bij anderen. Zo vond 12% het jammer dat sommige mensen minder door hen aangeraakt willen worden sinds de coronatijd.   

Meer op zichzelf  

Sociale veranderingen sinds de coronatijd hebben ook gevolgen voor hoe volwassenen over zichzelf denken: 18% is meer op zichzelf sinds de coronatijd en 10% voelt zich minder spontaan sinds de coronatijd. Anderen hebben hier minder last van. Dat kan ook komen door hoe ze omgingen met de maatregelen, zoals blijkt uit deze opmerking: “Ik heb me niks van die corona maatregelen aangetrokken, en dat had iedereen moeten doen”. Tegelijkertijd zijn er ook meerdere mensen die in de opmerkingen schrijven dat ze de maatschappij als afstandelijker ervaren.

Sociaal ongemak

In juli en september 2022 noemden sommige volwassenen dat ze zich door de coronatijd ongemakkelijker voelden in sociale situaties. Dat was ook in deze meting van juni 2025 nog actueel: 12% vond dat ze sinds de coronatijd minder goed kunnen omgaan met prikkels en 12% gaf aan dat ze zich sindsdien ongemakkelijk voelen in grote groepen. Verder vond 5% het nog steeds lastiger om nieuwe mensen te leren kennen door de coronatijd.  

Veranderde relaties  

De coronatijd heeft sporen nagelaten in relaties. Hoewel de meerderheid zich niet herkende in deze stellingen, merkte toch 4% nog steeds dat de relatie met hun (ex-)partner, gezin, huisgenoot, of vriend(in) door de coronatijd negatief is veranderd. Ook gaf 5% aan dat ze het eens waren met de stelling ‘Ik spreek sommige vrienden of familieleden niet meer, omdat we het oneens waren over de coronamaatregelen of coronavaccinaties’.   

Daar staat tegenover dat 10% van mening was dat ze sinds de coronatijd een betere band hebben met hun gezin, huisgenoten en/of hechte vriend(en) of vriendin(nen). In de eerste lockdownperiode noemden mensen vaker dat meer thuis zijn een positieve invloed had op de relatie met huisgenoten, maar dit werd minder toen het thuiszitten langer werd.

Online opleidingsmogelijkheden 

Van de volwassenen vond 21% het fijn dat er door de coronaperiode meer online opleidingsmogelijkheden zijn. Relatief veel volwassenen waren het hiermee oneens (24%) en gaven aan dat dit op hen niet van toepassing was (42%). Daarnaast zei 2% dat ze nog last hebben van een studieachterstand die ze in de coronatijd hebben opgelopen, maar ook deze stelling was voor de meeste volwassenen niet van toepassing. 

Thuiswerken  

Dat thuiswerken makkelijker is geworden ziet 41% als een positief gevolg van de pandemie. Al was voor sommigen “thuiswerken bij kantoorbaan al een mogelijkheid vóór corona”. Wel miste 8% het contact met collega’s doordat er meer thuisgewerkt wordt.

Financiële gevolgen 

Verder merkte 4% van de volwassenen zelf of in hun gezin nog financiële gevolgen van de pandemie. Voor de meerderheid is dat niet zo: 93% vulde ‘oneens’ of ‘niet van toepassing’ in. 

Vertrouwen in de overheid 

De coronamaatregelen hebben er bij 20% van de volwassenen aan bijgedragen dat hun vertrouwen in de overheid is verminderd. Verschillende van hen lichtten in de eindopmerkingen toe. Sommigen vonden dat corona nep was en de coronamaatregelen onzin. Iemand benadrukte: “Ik vertrouw de overheid helemaal niet meer. Dus niet 'minder' maar gewoon NUL”. Meerdere mensen benoemden dat ze de maatregelen buiten proportie vonden en sommigen hopen daarom ook op onderzoek daarnaar. Toch was 57% het oneens met de stelling, hun vertrouwen in de overheid is niet verminderd door de coronamaatregelen.

Daarnaast dacht 11% dat de overheid goed voorbereid is op een volgende pandemie, maar 47% was het daarmee oneens. Vergeleken met de andere stellingen gaven relatief veel volwassenen (13%) hierbij ‘weet ik niet’ als antwoord. 

Vergelijking met jongeren

Het gevoel belangrijke momenten te hebben gemist is onder jongeren duidelijk sterker dan onder volwassenen: 46% vergeleken met 22%. Over testen en afstand houden wordt door beide leeftijdsgroepen evenveel getwijfeld. Ook de voorzichtigheid is verrassend genoeg weinig afhankelijk van leeftijd, terwijl in september 2022 de oudere leeftijdsgroepen vaker hun voorzichtige gedrag noemden als gevolg van de coronapandemie.  

Wat betreft hoe ze over zichzelf denken en hoe ze sociale situaties ervaren, hebben de maatregelen wel duidelijk meer invloed gehad op jongeren. Ze geven vaker aan meer op zichzelf te zijn, minder spontaan te zijn, minder goed met prikkels te kunnen omgaan, ongemak te ervaren in grote groepen en het lastig te vinden nieuwe mensen te leren kennen.