Iedere activiteit met gevaarlijke stoffen brengt risico’s met zich mee. Om de risico’s van deze activiteiten voor de omgeving beter in beeld te brengen zijn er verschillende rekenpakketten voorgeschreven. Hieronder is meer informatie te vinden over deze rekenpakketten.
Safeti-NL is het voorgeschreven rekenpakket voor het berekenen van de externe veiligheidsrisico's van milieubelastende activiteiten waar gevaarlijke stoffen worden gebruikt, verpakt, bewerkt of opgeslagen en voor chemicaliënleidingen en buisleidingen met aardolieproducten. Met Safeti-NL kun je bepalen of voldaan wordt aan de risiconormen zoals die zijn vastgelegd in de Omgevingsregeling en het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).
Aan de hand van een aantal invoergegevens, zoals de hoeveelheid gevaarlijke stof, de procescondities en de scenario's berekent Safeti-NL hoe de stof zich in de omgeving verspreidt, welke effecten optreden en hoe groot het risico voor de mens is. Het resultaat van een berekening bestaat uit effectafstanden, aandachtsgebieden en de plaatsgebonden risicocontouren. Op de pagina Rekenmethoden staat het Rekenvoorschrift Omgevingsveiligheid, waarin staat beschreven hoe de risico’s berekend moeten worden. Ook kun je met Safeti-NL de aandachtsgebieden berekenen conform het Stappenplan bepalen aandachtsgebieden.
Het rekenprogramma Safeti-NL is de specifieke, Nederlandse versie van het rekenprogramma Safeti ontwikkeld door DNV.
Voorgeschreven versie
Safeti-NL is voorgeschreven voor het berekenen van het plaatsgebonden risico en de aandachtsgebieden van stationaire installaties, chemicaliënleidingen en buisleidingen met aardolieproducten (Bkl bijlage VII activiteiten A, B , D lid 2 en E lid 2 t/m 13). Per 1 januari 2025 is de voorgeschreven versie van Safeti-NL versie 9.2. Tot 1 januari 2025 was Safeti-NL versie 8.3 voorgeschreven. De nieuwe modellen en de toegevoegde functionaliteit in Safeti-NL versie 9.2 en de uitgevoerde acceptatietesten zijn beschreven in RIVM rapport 2025-0035.
Safeti-NL is niet voorgeschreven voor het berekenen van het plaatsgebonden risico en aandachtsgebieden voor het vervoer van gevaarlijke stoffen (Bkl bijlage VII activiteit C) en hogedruk aardgasleidingen (Bkl bijlage VII activiteit D.1). Safeti-NL versie 9.2 biedt wel de mogelijkheid om ook risicoberekeningen voor transportroutes en hogedrukaardgasleidingen uit te voeren. Hierbij is rekening gehouden met de wens tot vereenvoudiging, uniformering en harmonisatie van rekeninstrumenten voor berekeningen voor inrichtingen, buisleidingen en transportroutes (weg, water en spoor). Inzichten uit Safeti-NL 9.2 kunnen wel worden gebruikt om het wel of niet nemen van beschermende maatregelen nabij basisnetroutes of aardgastransportleidingen af te wegen en te onderbouwen.
Vragen over Safeti-NL kunt u stellen via omgevingsveiligheid@rivm.nl. Meer informatie over Safeti-NL, licenties en cursussen is te vinden onder Vragen en antwoorden Omgevingsveiligheid | RIVM.
Het RIVM heeft een checklist ontwikkeld voor het beoordelen van risicoberekeningen met Safeti-NL 6.54 voor Bevi (Besluit externe veiligheid inrichtingen)-inrichtingen. Deze is nog niet geactualiseerd naar Safeti-NL versie 9.2, maar biedt nog wel waardevolle informatie.
Safeti-NL aanvragen en installeren
Voor het installeren van het Safeti-NL rekenprogramma kun je de software downloaden van de DNV website. Je kunt hiervoor een account aanvragen via de helpdesk. Voordat je over Safeti-NL kunt beschikken, dien je een basiscursus te volgen. Als je op de hoogte gehouden wilt worden van het Safeti-NL cursusaanbod, dan kun jij je aanmelden voor de Safeti-NL cursusmailing. Meer informatie over de installatie van Safeti-NL en de basiscursus kun je vinden op de vragen en antwoorden pagina.
Voor Safeti-NL 9.2 zijn 6 instructievideo's beschikbaar. Deze zijn hieronder te bekijken. De onderwerpen van de video's zijn:
- Introductie Safeti-NL 9.2
- Aardgasbuisleidingen - algemeen
- Aardgasbuisleidingen - resultaten
- Vervoer gevaarlijke stoffen
- FN-curve per kilometer
- Uitvoer gegevens
Heeft u na het kijken van deze instructievideo's nog vragen, dan kunt u deze stellen via de Helpdesk Omgevingsveiligheid.
Introductie Safeti-NL 9.2
Aardgasbuisleidingen - algemeen
Aardgasbuisleidingen - resultaten
Vervoer gevaarlijke stoffen
FN curve per kilometer
Uitvoer gegevens
Bij de instructievideo's voor Safeti-NL 9.2 is een oefenbestand beschikbaar. Hiermee kunnen de risico’s en effecten worden berekend voor een fictieve hogedruk aardgasbuisleiding in Safeti-NL 9.2.
Met RBM II kunnen de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor en het water worden berekend. RBM II is vanuit de Regeling basisnet het voorgeschreven rekenpakket waarmee kan worden berekend of er sprake is van een overschrijding of dreigende overschrijding van een risicoplafond.
Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het voor gemeenten niet meer verplicht om te rekenen aan ruimtelijke plannen langs het basisnet. Meer informatie hierover is te vinden op de website van het Informatiepunt Leefomgeving. Een gemeente kan wel FN-curve voor het groepsrisico berekenen om inzicht te krijgen in het groepsrisico, om afwegingen te maken of keuzes te onderbouwen.
De meest recente versie van het RBM II rekenpakket is versie 2.3.0 build 535 met parameterbestand 1.3. De huidige versie van RBM II en de bijbehorende Handleiding risicoanalyse transport zijn verouderd. Ze zijn niet gebaseerd op meer recente inzichten voor het bepalen van de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen. De actuele methodiek is beschreven in Module III van het Rekenvoorschrift Omgevingsveiligheid. Om dit rekenvoorschrift toe te kunnen passen is Safeti-NL versie 9.2 beschikbaar.
Vanaf 1 januari 2025 is de technische ondersteuning en het functioneel beheer van het rekenpakket RBM II stopgezet. Alleen inhoudelijke vragen worden door onze Helpdesk Omgevingsveiligheid beantwoord. Vragen over bijvoorbeeld softwareproblemen, installatieproblemen en exportproblemen worden niet meer door onze helpdesk in behandeling genomen.
CAROLA (Computer Applicatie voor Risicoberekeningen aan Ondergrondse Leidingen met Aardgas) is het voorgeschreven rekenpakket voor het berekenen van de externe veiligheidsrisico’s van ondergrondse hogedruk aardgastransportleidingen. Met CAROLA kun je bepalen of er voldaan wordt aan de risiconormen zoals die zijn vastgelegd in de Omgevingsregeling en het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Naast de risico’s van drooggasleidingen kunnen ook de risico’s van nat- en zuurgasleidingen worden bepaald.
De gebruiker kan de risico's berekenen op basis van locatie specifieke leidinggegevens, die bij de leidingeigenaar moeten worden opgevraagd. Het resultaat van een berekening bestaat uit de plaatsgebonden risicocontouren. Aandachtsgebieden worden bepaald conform het Stappenplan bepalen aandachtsgebieden.
De laatste versie van CAROLA is versie 1.0.0.53 met parameterbestand 1.3. Per 1 januari 2025 is de technische ondersteuning en het functioneel beheer van het rekenpakket CAROLA gestopt. Alleen inhoudelijke vragen worden door onze Helpdesk Omgevingsveiligheid beantwoord. Vragen over bijvoorbeeld softwareproblemen, installatieproblemen en exportproblemen worden niet meer door onze helpdesk in behandeling genomen.