Inzichten uit de literatuur, uit nieuw onderzoek en expertise van partnerorganisaties wordt samengebracht om te komen tot waardevolle kennis voor preventief gedrag en gezondheid.

Voor actuele cijfers verwijzen we naar de pagina onderzoeken.

Beperkt bezoek thuis

Het beperken van het aantal besmettingen kan onder meer door het beperken van thuisbezoek en het veiliger organiseren daarvan. In Maatregelen die bezoek in de thuissituatie beperken (d.d. 22 maart 2021) is beschreven welke typen maatregelen er bestaan die bezoek in de thuissituatie beperken en  wat de effecten daarvan zijn op naleving, draagvlak en welzijn. 

Vaccinatiebereidheid

De Verkenning factoren van invloed op deelname aan COVID-19 vaccinatie (d.d. 12 januari 2021) bevat concrete resultaten en suggesties voor communicatie en beleid, gericht op het adequaat informeren van doelgroepen. Zodat zij een geïnformeerde keuze kunnen maken om zich al dan niet te laten vaccineren. 

In Twijfels, onzekerheden en behoeften bij coronavaccinatie: kwalitatief en kwantitatief onderzoek (d.d. 28 januari 2021) is onderzocht welke sentimenten spelen en welke overwegingen mensen hebben bij de keuze voor het ontvangen van een coronavaccinatie.

Voor verdere verdieping heeft het Radboudumc Radboud University Medical Centre (Radboud University Medical Centre)  in opdracht van het RIVM onderzoek gedaan naar welke informatie, argumenten of andere factoren de vaccinatiebereidheid doen veranderen.  Onderdeel van dit onderzoek was  een burgerforum, dat eind januari 2021 plaatsvond, georganiseerd door het Radboudumc en onderzoeksbureau Motivaction.

Testbereidheid

Hoeveel van de mensen met corona-gerelateerde klachten laten zich testen, en zo niet, welke redenen geven ze daarvoor? Meer daarover in de notitie Redenen om niet te laten testen (d.d. 15 januari 2021). Met daarbij een vergelijking tussen inzichten uit Ronde 3 (mei 2020) en Ronde 8 (november 2020) van het vragenlijstonderzoek van RIVM , GGD GHOR Nederland en GGD'en. Daarnaast suggesties voor communicatie en beleid.

Eerder publiceerden we al de analyse Thuisblijven, testen en quarantaine (14 juli 2020).  Daarnaast hebben gedragswetenschappers van het RIVM meegewerkt aan twee van de vier pilots grootschalig testen (februari en maart 2021).

Thuisblijven en quarantaine

Om de verspreiding van het nieuwe coronavirus tegen te gaan is het van belang dat mensen die (mogelijk) besmet zijn met het coronavirus in isolatie of quarantaine gaan. Inzicht in hoeveel mensen in Nederland zich aan hun quarantaine of isolatie advies houden en waarom wel/niet, kan de basis vormen voor een strategie om dit gedrag te ondersteunen en faciliteren. 

De notitie Naleven van quarantaine en isolatie advies (11 november 2020) beschrijft in hoeverre mensen thuis blijven als ze wegens een (mogelijke) COVID-19 besmetting het advies krijgen in quarantaine of isolatie te gaan. En waarom gaan mensen in sommige gevallen toch naar buiten terwijl een quarantaine of isolatieadvies geldt? Verder wordt ingegaan op wat mensen zou kunnen motiveren of helpen om wel het quarantaine of isolatie advies op te volgen. Deze analyse is op basis van onderzoeksdata uit september en oktober 2020.

Meer recent hebben gedragswetenschappers van het RIVM tijdens twee van de vier pilots grootschalig testen (februari en maart 2021) in kaart gebracht op welke manier de overheid mensen kan ondersteunen bij isolatie en quarantaine.

1,5 meter afstand houden en drukte vermijden

In welke context hebben mensen de meeste moeite met 1,5 meter afstand houden en drukte vermijden, en waarom? En welke oplossingen zijn mogelijk effectief om afstand houden en drukte vermijden te ondersteunen? Beantwoording van deze vragen vindt plaats op basis van vragenlijstonderzoek, interviews en literatuuronderzoek van de RIVM  Corona Gedragsunit, aangevuld met ander Nederlands onderzoek naar afstand houden. Meest recent is de notitie 1,5 meter afstand houden en drukte vermijden van  28 september 2020.

Jongeren in de coronacrisis

Sinds half april  2020 voert het RIVM samen met GGD ’en onderzoek uit naar gedrag en welbevinden van mensen in de strijd tegen het  nieuwe coronavirus. In de notitie Jongeren in de coronacrisis (d.d. 25 juni 2020) wordt ingezoomd op de resultaten die in het vragenlijstonderzoek en in de verdiepende interviews zijn opgehaald bij jongeren. Relevante achtergrondinformatie hierover is terug te zien in de opname van het webinar (van 9 juli 2020) over jongeren in de 1,5m samenleving.

Leefstijladvies voor thuis

Hoe behouden we een gezonde leefstijl in tijden van het nieuwe coronavirus (COVID-19). In samenwerking met thema- en kennisinstituten hebben wij leefstijladviezen ontwikkeld voor professionals werkzaam bij de gemeente, GGD of in de zorg. Met deze leefstijladviezen kunnen zij mensen helpen om (thuis) hun gezondheid op peil te houden.

Winst in naleving

In de beknopte memo Kijkend naar het huidige maatregelenpakket, waar is winst te behalen in de naleving, en hoe dit te realiseren? (d.d. 12 december 2020) worden generieke en specifieke suggesties gedaan voor onder meer gedrag en context.

Veilige feestdagen

Hoe kunnen mensen vanuit gedragsperspectief ondersteund worden om de feestdagen veilig door te brengen? Specifiek voor communicatie- en beleidsprofessionals worden concrete suggesties gedaan om mensen te ondersteunen veilig en gezond de komende feestdagen te vieren, alleen of met anderen.

In Veilige feestdagen, factsheet voor communicatie- en beleidsprofessionals combineert het RIVM inzichten afkomstig uit vragenlijst-onderzoeken, verdiepende memo’s, inspirerende voorbeelden en telefonische interviews (eind november 2020) onder mensen die van plan zijn de feestdagen samen met een beperkt aantal andere mensen te vieren.

Gedragsreflecties

Op verzoek van het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en de NCTV Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid) stelt het RIVM geregeld gedragsreflecties op. Deze worden op rijksoverheid.nl gepubliceerd en/of op deze website:

Pandemische paraatheid

  • Geleerde lessen
  • Internationale casestudy

Andere publicaties

2023

2022

2021

2020

Gedragsreflecties

Op verzoek van het ministerie van VWS en de NCTV stelt het RIVM regelmatig gedragsreflecties op.